%include "default.mgp" %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% %page %nodefault %size 6, font "standard", fore "white", vgap 20, back "black" %bquality 10 %center ADSL Asymetric Digital Subscriber Line %size 6 Johan Swenker, 11 juni 2003 http://www.xs4all.nl/~ardezo %size 3, left Zie ook http://adsl.pagina.nl/, http://www.adsl.nl/ en http://Adsl.beginthier.nl/ %page Inleiding Breedband Internet Kabel, ADSL of ... Aansluiten USB of Ethernet Thuis configuraties 1 systeem, met hub of router Bandbreedte versnijden Aanvraagproces Administratie van KPN Providers KPN of derden TCP / IP Network Address Translation Techniek 8 Mbps hoe kan dat? %page Breedband Internet (1) Kabel In sommige regio's heel snel (800 kByte/sec) In andere regio's heel traag (5 kByte/sec) Veel gebruikers in dezelfde wijk Trage internet verbinding van de kabelaar %size 5 Wifi Wireless (max 11 Mbps) Bij 25 abonnees binnen bereik van de zender Alleen een alternatief voor ISDN en PSTN PSTN: Public Switch Telephone Network "analoog" ADSL Over de telefoonkabel (Subscriber Line) Constante kwaliteit Alleen in de buurt van de centrale %page Breedband Internet (2) %fore "red" A %cont, fore "white" symmetric mijn download snelheid is 768 kbps mijn upload snelheid is 128 kbps vergelijk viditel: 1200/75 baud %fore "red" D %cont, fore "white" igital de digitale informatie is van belang niet de golfjes op de kabels %fore "red" S %cont, fore "white" ubscriber %cont, fore "red" L %cont, fore "white" ine een gewone telefoonlijn geen huurlijn %size 4 SDSL: de symmetrische variant van ADSL xDSL: als alleen de techniek telt %page Aansluiten (1) ISRA-kastje InfraStructuur RandApparatuur De grens tussen infrastructuur KPN randapparatuur gebuikers %size 5 Splitter splitst de lage frequenties af voor telefonie splitst de hoge frequenties af voor ADSL Modem zet signaal om in bitjes USB modem storingsgevoelig (bron: http://www.bbned.nl/dsl/faq.shtml) ethernet modem ethernet kaart nodig in PC %page Aansluiten (2) Aansluitingen modem 2 aderige telefoonkabel naar de splitter is een verlenging van de kabel vanaf de centrale 8 aderige UTP kabel naar de PC maximale lengte 100 meter praktijk (Alcatel modem) veel minder of 4 aderige USB kabel naar de PC maximale lengte een paar meter %size 5 Conclusie: modem naast de PC en niet in meterkast Modem en splitter zijn verschillend voor ISDN en PSTN %page Thuis configuratie (1) Standaard: ADSL modem direct aansluiten op PC ADSL-software (voor MxStream) Linux: pptp en pppd Windows: pptp is standaard aanwezig gebruik de connection wizard om een VPN op te bouwen oude windows varianten: een tweede VPN (naar kantoor) is niet mogelijk %size 5 Eenvoudig: breedband router met firewall en aansluitingen voor 4 of 5 PC's Router met ingebouwd ADSL modem o.a. Draytek Vigor, Zyxel, E-tech, ... Alcatel Spead Touch Pro (of getweakte AST Home) %fore "yellow" Router met ingebouwd ADSL modem en Wireless access point %fore "white" Router met WAN-aansluiting apart ADSL-modem nodig ook geschikt voor Kabel internet %page Thuis configuratie (2) Complex: met een hub en connection sharing 1 PC heeft toegang tot ADSL modem Deze PC draait extra software, b.v. proxy wingate Microsoft internet connection sharing Linux met masquerading Deze PC heeft 2 netwerkkaarten althans volgens KPN het kan ook met slechts 1 netwerkkaart Andere PC's koppelen met een hub %page Thuis configuratie (3) Resultaat: verbinding met het Internet browsen (Internet Explorer, Netscape) chatten (IRC) mailen P2P file sharing (kazaa) aangevallen worden door een hacker :( firewall: verbied inkomend verkeer %size 5 Bij MxStream is gebruikersnaam en wachtwoord nodig. %cont Configureer dit in de router of op de PC. %page Bandbreedte Voorbeeld: 768 kbps voor basic ADSL bij XS4ALL Maximaal mogelijk per maand: 768*3600*24*31/10 = 200 GByte Mijn gemiddeld gebruik: 6 GByte Gemiddeld gebruik klanten XS4ALL: 5 GByte veel klanten minder dan 1 GByte ADSL voor chatten, browsen, always on paar klanten met heel veel gebruik Overboeking of versnijding met een factor 40 is mogelijk %page Aanvraagproces (1) Is ADSL beschikbaar? Niet bij belbudget Postcode check bij KPN of bij provider van je keuze is centrale reeds omgebouwd zijn er nog vrije ADSL-componenten (DSLAM) Controle na aanvraag hangt af van de afstand tot de centrale meer dan 3,75 km geeft verminderde prestaties 95% van nederland woont binnen 3,75 km hangt af van andere ADSL-gebruikers op dezelfde kabel overspraak beperkt het aantal aders in een kabel waarop ADSL mogelijk is %page Aanvraagproces (2) ADSL aanvraag na de eerste telefoonrekening eerder is de KPN administratie niet op orde ook als je niet telefoneert via KPN dus altijd een jaarabonnement telefonie :( bij MxStream altijd koppelverkoop %size 5 ISDN is telefoneren en internetten tegelijk ADSL is telefoneren en internetten tegelijk is opzeggen van ISDN verstandig? KPN-administratie pas op orde na de eerste telefoonrekening voor analoog anders: rampen, zie de nieuwsgroep xs4all.adsl ADSL is toch niet beschikbaar centrale is inmiddels vol controle achteraf faalt %page Aanvraagproces (3) Verhuizen is volgens KPN: opzeggen oude ADSL-verbinding aanvragen nieuwe ADSL-verbinding pas nadat de eerste rekening ontvangen is :( %page Providers (1) 3 soorten providers %fore "red" Koperdraad: %cont, fore "white" KPN is feitelijk nog steeds de enige leverancier van %cont telefoonkabels voor particulieren. %fore "red" Netwerk: %cont, fore "white" het bedrijf dat jouw netwerkverkeer naar een centraal punt leidt. KPN (productnaam Mxstream) BaByXL BBNed %page Providers (2) %fore "red" Internet Service Provider (ISP): %cont, fore "white" het centrale punt met de mailserver en de verbinding met Internet. Regelt contracten met de andere partijen. XS4ALL, Zon (via verschillende netwerkproviders) Planet, HetNet, HCCNet (via KPN) Demon, Cistron (via BBNed) Tiscali (via BaByXL) %page Providers (3) Verschillen Abonnement soorten HCCNet: Koppelverkoop met HCC lidmaatschap :) HetNet: Alleen een budget abonnement Groei mogelijk van budget naar poweruser Bandbreedte KPN: max 1536 kbps BBNed: 2-8 Mbps Limieten HetNet: 750 MByte/maand XS4ALL (abonnementsafhankelijk): 2 GByte/maand fair use 150 GByte/maand %page Providers (4) Verschillen Eigen servers bij de gebruiker XS4ALL: niet commerciele server toegestaan, ook mail Planet: mailserver is beperkt toegestaan Soms is elke server verboden (controle?) Overige diensten Alleen mail, news en ruimte op een webserver shell server IPv6 (alleen voor de hobbiist) Vast IP-adres anonymizer of proxy gewenst %cont (pagina 65 Computer!Totaal juni 2003) Prijs Sterk bandbreedte afhankelijk, maar onderling vrijwel gelijk Belkosten helpdesk is wel sterk verschillend %page Providers (5) Rollen van KPN leverancier vaste telefonie leverancier telefoonlijn leverancier netwerk internet provider (via XS4ALL, Planet en HetNet) Line sharing KPN levert de vaste telefonie een ander (b.v. BaByXL) levert netwerk ADSL zonder telefoonabonnement KPN levert alleen de telefoonlijn er gaat geen telefonie over de lijn een ander (b.v. BBNed) levert netwerk %page TCP / IP (1) Waarschuwing: techniek IP-adres bij 1 PC met USB modem: niet relevant werkt net als bij inbellen bij 1 PC met ethernet modem MxStream: ethernet modem is 10.0.0.138, PC is 10.0.0.150 bij router: gebruik DHCP en zet alle PC's op automatisch bij hub: je weet al iets over TCP/IP :) MxStream: sluit alles op 1 hub aan en gebruik 10.0.0.1 t/m 10.0.0.254 %page TCP / IP (2) Network Address Translation (NAT) De ISP levert 1 IP-adres voldoende als je 1 PC hebt probleem als je meer PC's hebt Truc NAT: de router vertaalt de interne adressen naar het externe adres van de ISP werkt perfect voor surfen en veel andere zaken werkt beroerd met IPsec %size 5 Alternatief Zelf een proxy server draaien Bridging mode 2e IP-adres bij BBNed %page TCP / IP (3) Firewall Bij internet toegang: zorg voor een firewall! voorkom dat network shares over het hele internet geshared worden voorkom dat jouw computer gekraakt wordt en daarna gebruikt wordt in een DDoS attack Op een router: alleen uitgaand verkeer toestaan Op een PC: ook uitgaand verkeer blokkeren daarna openzetten voor IE, Kazaa, etc. en dichthouden voor spyware en virussen %size 5 Zelf servers draaien bijvoorbeeld IIS of Apache alleen als je de beveiligingsrisico's kent %page Techniek (1) Welke bandbreedte kan over koperdraad? analoge telefonie: 4 kHz PTT leverde Hifi lijnen: 20 kHz ADSL gebruikt 1104 kHz Discrete Multi Tone verdeel de 1104 kHz in 256 kanalen van 4,3125 kHz breed %image "dmt.gif" %page Techniek (2) DMT gebruik in elk kanaal standaard modemtechnieken standaard: 32 kbps of 60 kbps per frequentie kan de kwaliteit verschillen en dus ook de bandbreedte in kbps verdeel de kanalen in telefonie, upload en download POTS %size 3, cont (Plain Old Telephone System) %size 4, cont : 1 scheiding: 5 upload: 24 scheiding: 1 download: 225 combineer dit tot upload: 24 * 32 kbps = 768 kbps download: 225 * 60 kbps = 13,5 Mbps (theoretisch maximum) %page Techniek (3) Voor ISDN is er een andere standaard ISDN: 32 kanalen upload: 32 kanalen download: 190 kanalen theoretisch maximum: 11,4 Mbps diverse: 2 kanalen BBNed levert UltraDSL (via www.tweakerdsl.nl) PowerADSL (via XS4ALL) upload: 512 kbps download: 2048 tot 7800 kbps (*) %size 2 (*) Snelheid afhankelijk van de afstand tot de centrale en kwaliteit van het koper %page Samenvatting ADSL is een breedband internet techniek always on hoge bandbreedte (tot 7800 kbps via BBNed) ADSL loopt over de gewone koperen telefoonlijn afhankelijkheid van KPN (administratie) ADSL is al bruikbaar bij een enkele PC Details zijn voor elke provider anders